In 2024 ging ik voor het project Art meets Science aan de slag met Ivo Laros – DNA-wetenschapper – en Paul Dunki Jacobs – beeldend kunstenaar. Het werd een verrassend en inspirerend avontuur.
We bezochten een paar keer het lab van Ivo. We verdiepten ons in de brede waaier aan technieken en materialen die DNA-laboranten gebruiken. En bij de nodige liters koffie en bier filosofeerden we uitgebreid over de diepere betekenis van DNA en kunst, over het leven en de oorsprong daarvan. Dat alles bracht ik telkens weer in verband met mijn fascinatie voor het gereedschap dat ik zelf als dichter voorhanden heb: Het Woord.
Het Woord wordt in religieuze geschriften gezien als de oorsprong van alles. Als een soort DNA dus. DNA is immers de basis van alle leven? Bovendien heeft de mens woorden – of althans letters – nodig om met DNA te kunnen werken: de basenparen in een DNA-streng worden aangeduid met de letters A, C, T en G. Met die vier letters kan je alles zeggen.
In het gedicht GENESIS probeer ik* iets te vatten van het wonder van de oorsprong – of dat nou gaat over Het Woord of over DNA. In GENESIS zien we het woord over de vlakte dwalen, spelen en spiralen, tot het tenslotte doordringt in celkernen om zichzelf daar vast te leggen, om zich daar te herhalen en zo nieuw leven te creëren.
* … “probeer ik” … uiteraard lukt dat niet. Daar gaat poëzie om: we pogen de kern van het mysterie te vatten, maar dat lukt nooit helemaal, we blijven er altijd omheen spiralen. Net als in religieuze geschriften? Net als in wetenschappelijk onderzoek?
Toen mijn gedicht af was, wilde ik nog dieper doordringen tot de kern. Ik was benieuwd naar het DNA van mijn poëzie. Dus vertaalde ik mijn gedicht GENESIS naar DNA-code.
Dat was nog niet zo eenvoudig. Er waren ettelijke gesprekken met AI voor nodig. En daarna tussenstappen via de ASCII-code, het binaire stelsel, en een op-maat-gemaakte programmering in Python.
Nog was ik niet tevreden.
Wist je dat de mens tegenwoordig in staat is zelf DNA te máken? Klinkt griezelig? Wij deden het!
Ik nam ‘Het Woord.’ en zette deze alfabet-sequentie om in DNA-code, net zoal ik met mijn gedicht had gedaan. Die DNA-sequentie stuurde Ivo op naar het lab. En daar gebeurde het wonder: de laboranten maakten synthetisch DNA, gebaseerd op de DNA-code van ‘Het Woord.’
In een piepklein druppeltje, in een piepklein plastic buisje, zat het DNA van Het Woord, de oorsprong van de oorsprong.
Ondertussen had Paul Dunki Jacobs enkele werken van brons gemaakt in het DNA thema, onder andere een ruïne-achtig kasteel met een prachtige toren. Boven in die toren hebben we het DNA van het Woord veilig opgeborgen.
GENESIS
in den beginne is het woord. En het woord
waart over de vlakte, slingert
langs de stromen van Sinear
dat nog geen naam heeft
dwaalt over de baren
rakelings in de mist
siddert
deint
in ‘t goor duikt het woord
kronkelt spiraalt diep in
het slib van de Tigris
die nog geen naam heeft
kolkt in den beginne
schiet in ééncelligen
die nog geen naam hebben
dinoflagellaat amoebe geosmin
blijft steken het woord
stottert hi hiëroglieft zich
in kern pit nucleus
kernen pitten nuclei
(Petra Sips)
AAGGCACTCACCCATGCACCCCATCAGCCCATAAGGAAGGCGGCCGTGAGAACGCACGCCCGTGAGAACGAGCGCCCGCTCGGCCGTGCGTGCGCCAGAACGGCCTATAGAACGGACGCCCTCAAGAACTCTCGTTCGTTCTAGCGCAAGTGAGAACACCCGTGAGAACGGACGCCCTCAAGAACTCTCGTTCGTTCTAGCGCAAAGGCTCTCGACCGACCTAGCTCAAGAACGTTCTCGCGCCCTAGAGAACGCACGCCAGAACTCGCGTACGACCGGTCTCACGCCAGTAAGAACTATCGTACGGCCGTGCGCTCGCCCTAGCTCAAAGGCGTACGACCGTGCGCTCTATAGAACGCACGCCAGAACTATCTCACTAGCGTTCGTCCGCCCGTGAGAACTCGCGACCGTGAGAACCATCGGCCGTGCGCCCGACCTAGAAGGAGAAAGAAAGAAAGAAAGAACGCACGACCTCAAGAACGTGCGTTCGCTAGAACGCTCGCCCGCCCGTGAGAACGTGCGACCGACCGTCAGAACGGACGCCCGCCCGCGCTCAAGAAAAGGAAGGCGCACTCTCGACCGACCGTACTCAAGAACGTTCTCGCGCCCTAGAGAACGCACGCCAGAACGAGCGACCTAGCGCCCGTGAAGGCTAGCGACCGGTCGCCCGTACGGCCGTGCGCTCTATAGAACGGCCGTGAGAACGCACGCCAGAACGTCCGGCCTATCTCAAAGGCTATCGGCCGCACGCACGCCCTAGCTCAAGAACGCACGCCCGGCCGTGCTCAAGAAAAGGAAGGCGGCCGTGAGAAGAAACGACTCAAGAACGCTCGTTCGTTCTAGAGAACGCACTCCCGGCCGGTCTCAAGAACGGACGCCCTCAAGAACTCTCGTTCGTTCTAGCGCAAGAAAAGGCGGTCTAGCGTTCGTGCGGTCGCCCGTACTCAAGAACTATCTAACGGCCTAGCGACCGACCGTACTCAAGAACGCACGGCCGCCCTAAAGAACGGCCGTGAAGGCGGACGCCCTCAAGAACTATCGTACGGCCGAGAGAACTCGCGACCGTGAGAACGCACGCCAGAACCCACGGCCGCTCTAGCGGCCTATAAGGAGAAAGAAAGAAAGAAAGAACGCACGGCCGCCAGAACGTGCGTTCGCTAGAACGCTCGCCCGCCCGTGAGAACGTGCGACCGACCGTCAGAACGGACGCCCGCCCGCGCTCAAAGGAAGGCGGTCGTTCGTACGGTCTCAAGAACGGCCGTGAGAACGCACGCCCGTGAGAACGAGCGCCCGCTCGGCCGTGCGTGCGCCAAGGCTATCGATCGGACGGCCGCCCTCAAGAACGGCCGTGAGAACGCCCGCCCGTGAGTCAAGGCGATCGCCCGTACGTACGGCCGCTCGCCCGTGAGAACGCACGGCCGCCAGAACGTGCGTTCGCTAGAACGCTCGCCCGCCCGTGAGAACGTGCGACCGACCGTCAGAACGGACGCCCGAGCGAGCGCCCGTGAGAAAAGGAGAAAGAAAGAAAGAAAGAACGCACGGCCGTGCGTTCGCGCGTACGACCGCTCGCCCGTACGTACGACCGACCTCAAGAACGACCGTCCGTTCGCCCGAGCGCCAGAACGCTCGCCCGTTCTATCGTCCGGCCGTGAGAAAAGGAAGGCGAGCGTACGGCCGGGCGCGCTCAAGAACTATCTCACGCCCGGTCGCCCGTGAGAACGGACGCCCTCAAGAACTCTCGTTCGTTCTAGCGCAAGAAAAGGCTATCTCACGTTCTCACTCACGCCCTAGCTCAAGAACGGACGGCAGAACGGACGGCTGGTCTAGCGTTCGCTCGTACGGCCGCCCGCGCTCAAGAACTGGCGGCCGATCGGAAGAAAAGGCGGCCGTGAGAACGGTCGCCCTAGCGTGAGAACTAACGGCCTCAAGAACGTGCTCCCGATCGTACGCCCTCCCTATAAGGAAGGAGAAAGAAAGAAAGAAAGAACGGTCGCCCTAGCGTGCGCCCGTGAGAACTAACGGCCTCACTCACGCCCGTGAGAACGTGCTCCCGATCGTACGCCCGGCAAGG